Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało projekt zmian w ustawie Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw. Zmiany w prawie oświatowym to jeden z elementów szerokiej reformy edukacji – Reformy26. Konsultacje publiczne nowych przepisów trwają do 29 lipca.
Polska szkoła skutecznie buduje wiedzę uczniów, natomiast konieczne są zmiany, które pomogą wszystkim uczniom korzystać ze zdobytej wiedzy w praktyce.
Cele zmian w ustawie Prawo oświatowe oraz ustawie o systemie oświaty
Reforma26 to szereg zmian, które umożliwią dostosowanie polskiej szkoły do wyzwań współczesności. Stawiamy na rozwój praktycznych umiejętności, wzmacnianie sprawczości uczniów, a także poczucia sensu i satysfakcji z nauki. Przygotowywane zmiany programowe wprowadzane są w dialogu z nauczycielami, uczniami i rodzicami.
Nowa podstawa programowa ma być:
- Jasna i dokładna – będzie dokładnie określać, czego uczniowie mają się nauczyć i jakie umiejętności zdobyć.
- Spójna – treści będą dobrze powiązane ze sobą, zarówno w ramach jednego przedmiotu, jak i między przedmiotami.
- Pisana językiem efektów uczenia się – jasno pokaże, co uczeń potrafi po zakończeniu nauki.
- Precyzyjna, ale elastyczna – pozwoli tworzyć testy i egzaminy oraz dobrze wspierać uczniów, a jednocześnie da nauczycielom swobodę, jak ją realizować i dostosować do różnych potrzeb dzieci.
- Skupiona na rozwijaniu umiejętności – nie chodzi tylko o zapamiętywanie, ale o praktyczne wykorzystanie wiedzy i budowanie kompetencji.
Zmiany proponowane w projekcie ustawy, umożliwiające wdrożenie projektowanej nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego i nowych ramowych planów nauczania dla publicznych szkół , zostały przygotowane przy założeniu, że nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla poszczególnych typów szkół będzie wdrażana stopniowo w kolejnych latach.
Nowe podstawa programowa będzie wprowadzana stopniowo:
- Od 1 września 2026 r. – w przedszkolach i w szkołach podstawowych (klasa I i IV).
- Od 1 września 2027 r. – w szkołach ponadpodstawowych (klasa I liceum, technikum, branżowej szkoły I stopnia oraz szkoła policealna).
- Od 1 września 2030 r. – w branżowych szkołach II stopnia.
Co się zmieni?
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw przewiduje zmiany związane z Reformą26 m.in. w zakresie:
- definicji podstawy programowej (czyli tego, czego uczymy w przedszkolach i szkołach),
- definicji programów nauczania,
- definicji egzaminu ósmoklasisty i maturalnego,
- definicji ramowego planu nauczania (określającego wymiar godzin zajęć edukacyjnych).
Te zmiany wiążą się także z koniecznymi dostosowaniami w przepisach o ocenianiu, klasyfikowaniu, promowaniu uczniów i przeprowadzaniu egzaminów. Projekt ustawy obejmuje również kilka innych zmian, niemających związku z przygotowywaną reformą programową. Oto wybrane zmiany:
- Zmiany dla kuratorów oświaty – kuratorzy oświaty nie będą opiniować arkuszy organizacyjnych szkół, arkusze będą zatwierdzane wyłącznie przez organ prowadzący, a kurator oświaty będzie mógł kontrolować następczo zgodność organizacji pracy szkoły z przepisami prawa,
- Nowe narzędzia nadzoru pedagogicznego – jednocześnie kuratorzy zyskają nowe kompetencje – będą mogli samodzielnie tworzyć narzędzia nadzoru pedagogicznego; taką samą możliwość otrzyma również Centrum Edukacji Artystycznej, nadzorujące szkoły artystyczne,
- Utworzenia specjalnego systemu teleinformatycznego dla młodzieżowych ośrodków wychowawczych – system będzie wspierał działanie placówek dla młodzieży wymagającej specjalnej opieki i wychowania,
- Od roku szkolnego 2026/2027 egzamin ósmoklasisty wróci do kwietniowego terminu -dzięki temu wyniki tego egzaminu uczniowie będą mogli poznać wcześniej. Kwietniowy (w II połowie kwietnia) termin egzaminu ósmoklasisty umożliwi przeprowadzenie znacznej części wglądów i weryfikacji sumy uzyskanych punktów przed zakończeniem postępowania rekrutacyjnego do szkół ponadpodstawowych. Rozłożenie tych egzaminów w czasie jest konieczne także ze względu na znaczny wzrost liczba zdających w najbliższych latach.
Projekt ustawy wraz z uzasadnieniem i OSR: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12399356
Do kiedy zgłaszać uwagi?
Zachęcamy wszystkich do zapoznania się z projektem i przesyłania opinii. Wspólnie możemy stworzyć szkołę bardziej otwartą, nowoczesną i przyjazną uczniom oraz rodzicom. Uwagi można zgłaszać do 29 lipca 2025 r. poprzez e-mail na adres:
- konsultacje.dko@men.gov.pl
Więcej informacji na stronie MEN.
